Bảng cửu chương là một dạng kiến thức cơ bản và đơn giản nhất, mà khi bước vào lớp 2, trẻ em học sinh đã bắt đầu được tiếp xúc. Nó cũng là tiền đề cơ bản cho tất cả các bài toán mà trẻ được học sau này, giống như việc bắt buộc học bảng chữ cái hay các phép tính cộng, trừ, nhân, chia, để có thể học tiếp về sau.
Bảng cửu chương - một bản tính toán ghi lại nội dung các phép tính, điển hình nhất là phép nhân của các số từ 1 đến n, với n thường là 9 hoặc 10, thậm chí có lúc là 12. Bảng cửu chương là một phần phép tính cơ bản nhất trong toán học, bắt buộc học sinh phải học thuộc trên tất cả các trường học toàn thế giới để có thể tính nhẩm các phép tính đơn giản, cũng như có thể tính các phép toán trong bài (không xài máy tính), các phép chia, nhân phức tạp nhiều số,...
Ở một số nước khác trên thế giới, "Bảng cửu chương" không chỉ dừng lại ở số 9 mà nó còn mở rộng bảng cửu chương ra tới số 12, gồm 12 hàng và 12 cột.
Do thế giới hay sử dụng hệ đếm cơ số 10, nên nhiều nhà giáo dục học cho rằng, học sinh chỉ cần học thuộc tới phép bảng cửu chương 9 x 9 (hoặc 10 x 10) là đủ.
Học thuộc bảng cửu chương là bắt buộc học thuộc lòng, không theo quy tắc logic nào, và giáo viên thường phải cho học sinh lên bảng chép lại các phép nhân, chia cơ bản, phép nhân với nhau các số tự nhiên từ 1 đến 9 (cơ bản thường chỉ tới số 9, tuy nhiên một số nơi có thể học tới các số lớn hơn).
Bên cạnh đó, bảng cửu chương là phần toán học mà trẻ bắt buộc phải ghi nhớ. Việc học thuộc bảng cửu chương không những hỗ trợ bé kỹ năng tính nhẩm nhanh, mà còn rèn luyện cho trẻ khả năng tự tính toán, tư duy não bộ và giúp trẻ sở hữu kiến thức tiền đề cơ bản, phục vụ cho quá trình trẻ học lên những cấp lớp cao hơn với mức học khó hơn sau này.
Khi học thuộc lòng các dạng bảng cửu chương, các trẻ em học sinh sẽ tự có thể tính nhẩm nhanh các phép tính nhân, chia đơn giản, thậm chí có thể tính được các phép nhân chia phức tạp hơn như nhân 2 chữ số, 3 chữ số,... mà không cần đến sự hỗ trợ của máy tính.
Bảng cửu chương còn giúp đơn giản hóa hơn các phép cộng nhiều số giống nhau, thay thế bằng phép nhân. Do đó, học bảng cửu chương là việc cần thiết và cơ bản nhất, bắt buộc học sinh phải học thuộc lòng để có thể học lên cao hơn. Sau đây là một số mẫu bảng cửu chương dành cho trẻ:
Khi học thuộc lòng các bảng cửu chương, các em học sinh sẽ có thể tự tính nhẩm nhanh các phép tính nhân chia một hay hai chữ số đơn giản, hoặc có thể tự tính toán các phép nhân chia phức tạp hơn mà không cần đến máy tính làm quân sư. Bảng cửu chương còn giúp đơn giản hóa hơn, thay thế các phép cộng nhiều số giống nhau. Vì vậy, việc học bảng cửu chương là điều rất cần thiết.
Bảng cửu chương này chỉ tập trung sử dụng phép nhân từ 1 đến 9/10 (hoặc 12) là tổng hợp các phép nhân cơ bản, thao tác nhân nhau lần lượt của các số tự nhiên từ 1 đến 10 như những mẫu bảng sau:
Mẫu bảng cửu chương tập trung vào phép nhân với phong cách cổ điển, có thể áp dụng đối với bất kỳ trẻ nhỏ nào, có thể đem để giảng dạy trên lớp hoặc phụ huynh áp dụng thực hành tại nhà với trẻ.
Bảng cửu chương nhân này, kết hợp với nhiều màu sắc nổi bật phong phú, tạo cảm giác hứng thú cho trẻ, không khiến chúng có cảm giác bị quá khô khan như những bảng cửu chương một màu khác.
VÍ dụ về một mẫu bảng cửu chương phụ đề nước ngoài ở các nước phương Tây trên thế giới.
Tương tự như bảng cửu chương phép nhân, nó cũng là tổng hợp tất cả các phép chia đơn giản, chia lần lượt nhau từ 1 đến 10 như sau:
Mẫu bảng cửu chương tập trung vào phép chia với màu sắc thanh lịch, nhẹ nhàng, giúp trẻ tập trung và ghi nhớ dễ hơn
Một mẫu bảng cửu chương chia cổ điển nhất, sử dụng để treo trên các bức tường phía cuối lớp nhằm trang trí
Cũng là một mẫu bảng cửu chương mang hơi hướng cổ điển, nhưng lại rất có quy tắc so với việc sử dụng các mẫu bảng cửu chương trong sách giáo khoa
Bảng cửu chương tính Pythagoras (Pitago) có phương pháp tính giống với toán tư duy, với phương pháp tính toán đến từ Hy Lạp. Cách học thông qua mẫu bảng cửu chương này giúp trẻ luyện tập tính phản xạ trong tính toán, tư duy con số với các phép tính và các bàn tính hạt như cách tính của người thời xưa.
Và với bảng tính phép toán cửu chương Pythagoras như trên sẽ giúp các em nhỏ thực hiện được các phép nhân một cách đơn giản.
Khi đó các em nhỏ học sinh chỉ cần gióng, nhìn theo đường thẳng các hàng dọc hoặc hàng ngang lại với nhau thì sẽ cho kết quả là điểm giao nhau giữa 2 đường.
Các dấu hình màu đỏ trong đường chéo chính là đáp án khi gióng hai số nhân thành một hình vuông
Với thiết kế thành biểu đồ tròn, số được nhân ở tâm, số nhân ở vòng vàng và tích ở ngoài cùng, tạo cho trẻ kỹ năng học toán tư duy logic và từ đó giúp cho phát triển não bộ của trẻ một cách quy củ, có tổ chức hơn.
Hình tròn khá lạ mắt và độc đáo, không mang quá nhiều chi tiết, tạo cảm giác thoải mái cho trẻ, từ đó giúp việc học thuộc lòng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết
Với bảng cửu chương thường được áp dụng cho trẻ học sinh bước vào lớp 2, lúc này kiến thức của trẻ cũng chỉ ở mức cơ bản, chưa bị ôm đồm quá tải, là vừa kịp lúc có thể kết nạp những thông tin tiền đề này một cách nhanh chóng nhất.
Tuy nhiên, không phải ai cũng tìm ra được cách giúp trẻ học thuộc nhanh, chúng ta cần có những thủ thuật đơn giản hóa hơn, làm giúp chúng không chỉ ghi nhớ nhanh chóng mà còn ghi lại kiến thức sâu đậm hơn. Sau đây là một số phương pháp học hiệu quả nhất khi áp dụng với bảng tính cửu chương cho trẻ:
Việc học thuộc lòng một kiến thức nào đó thường bắt buộc trí óc chúng ta phải thu nạp, và não bộ phải thấy hoặc dấu ấn được sự hấp dẫn nào đó mà chúng muốn ghi nhớ, để nhớ nó nhanh và hiệu quả hơn. Thường việc này thì có áp dụng các phương pháp như học mẹo, các cách khác nhau làm cho cá nhân tiếp thu dễ dàng nhất.
Với bảng cửu chương nhân khó nhớ như chương 7, thì bạn có thể chỉ ra phép hoán đổi cho trẻ rằng phép toán 7 x 3 cũng giống y như với phép toán 3 x 7 hay 7 x 5 cũng giống 5 x 7,... Cách này thường là giúp các em nhỏ thấy được mẹo và nhớ lại kiến thức cũ từ bảng cửu chương nhân 5 trở đi.
Gợi ý tốt nhất để học các bảng cửu chương nhân từ 2 đến 9 lần lượt là: 5, 2, 3, 6, 9, 4, 8, 7. Với bảng cửu chương bắt đầu bằng số 5 đầu tiên, giúp trẻ sẽ nhớ nhanh hơn nhờ nhịp 5, 10, 15, 20,… mà trẻ thường cảm thấy quen thuộc hơn vì áp dụng được cách chơi đếm số hoặc trốn tìm. Từ đó, giúp trẻ nhớ một cách chính xác do là trẻ đọc vẹt theo người khác hoặc theo trò chơi của mình. Khi trẻ học bảng cửu chương 5, bạn nên áp dụng phương pháp này và giải thích vì sao lại đọc được như vậy. điều này nhằm sẽ giúp trẻ hiểu bản chất của bảng cửu chương hơn.
Với phản xạ con số được hình thành trong não bộ tư duy, bạn hãy tiếp tục để bảng số 2 tiếp theo, nhằm giúp trẻ chắc chắn sẽ không bị bỡ ngỡ hay lúng túng bởi bảng tính mới. Ngoài ra, bạn cũng nên cho trẻ ôn đi ôn lại các kiến thức học toán cửu chương tư duy này. Điều này giúp trẻ có thể tư duy trí nhớ và não bộ tốt hơn, tăng sự ghi nhớ và tăng khả năng tập trung.
Ở bảng 3, 6, 9, những phép nhân nào cho ra kết quả từ “hai chữ số trở lên” thì tổng của hai số khi cộng lại đều sẽ chia hết cho 3. Ví dụ, 3 x 4 = 12 thì ta sẽ có số 12, gồm hai chữ số là 1 và 2, áp dụng cách trên thì tổng của hai chữ số đó sẽ là 1 + 2 = 3, 3 chia hết cho 3. Với phép tiếp theo, 3 x 5 = 15, với số 15 thì 1 + 5 = 6 cũng chia đều hết cho 3.
Bảng tính Pythagoras không hề chứa các dấu bằng, thậm chí một số mẫu còn không có dấu nhân. Đây là cách học đòi hỏi trẻ cần phải nhớ những con số cũng như suy nghĩ, tìm ra và nắm được quy luật của bảng tính cửu chương, không cần phải học thuộc lòng một cách học vẹt.
Cũng giống như toán tư duy, học bảng cửu chương sẽ giúp trẻ được luyện tập phản xạ tính toán, tư duy con số thông qua với các phép tính và bàn tính hạt. Bố mẹ cũng nên luyện tập cùng trẻ để trẻ trau dồi thêm bằng cách cho trẻ làm quen dần với bảng tính Pythagoras. Với bảng tính này, trẻ sẽ phản xạ nhanh nhạy hơn khi học thuộc lòng bảng cửu chương.
Với bảng tính Pythagoras này, việc tính ra phép nhân rất đơn giản. Trẻ chỉ cần gióng số ở hàng ngang và hàng dọc cùng hàng với nhau. Kết quả chính xác đó là điểm giao nhau của hai đường gióng. Ví dụ, khi gióng số 3 ở hàng ngang với số 5 ở hàng dọc, giao điểm chính là con số 15.
Theo cách này, trẻ sẽ tìm ra được phép nhân đơn giản hơn bằng cách gióng số theo hàng dọc và hàng ngang và cho ra điểm giao chính là kết quả của phép tính.
Nhìn vào bảng tính Pythagoras trên, chúng ta thử gióng số 5 ở hàng ngang và số 4 ở hàng dọc, sẽ cho ra kết quả có điểm giao là 20, trùng với kết quả trong bảng cửu chương của phép nhân 5 x 4 = 20.
Do các con số đối xứng nhau qua hàng chéo giống nhau, từ đó giúp trẻ hiểu được bản chất của phép nhân dễ dàng nên có thể ghi nhớ được lâu hơn
Toán học luôn luôn có những quy tắc tính toán logic riêng. Chính vì thế, bạn nên dựa vào những logic đấy để giúp trẻ nhớ và học thuộc bảng cửu chương một cách dễ dàng hơn, đặc biệt các bảng khó như: 3,6,7,8,…
Hãy hướng dẫn trẻ dùng những ngón tay trên bàn tay để học thuộc. Sắp xếp cho trẻ ngồi cùng hướng với bạn, bạn đặt úp hai lòng bàn tay xuống để trước mặt. Bắt đầu với phép tính 9 x 1 = 9, thì bạn hãy cụp ngón út của bàn tay trái xuống. Vậy là bạn có 9 ngón tay đang giữ thẳng, 1 ngón cụp lại, tượng trưng cho kết quả là 9 đúng không.
Sau đó trả ngón út của bàn tay trái lại vị trí ban đầu. Tiếp theo, sẽ là phép toán 9 x 2 = 18. Lúc này, bạn hãy cụp lại ngón áp út của bàn tay trái xuống, và bạn sẽ có: một ngón út tượng trưng cho số 1, và tám ngón tay còn lại tượng trưng cho số 8. Tiếp tục như thế, với các ngón tay cụp thẳng lên xuống, từ trái qua phải hoặc ngược lại cho đến hết bảng cửu chương để có các kết quả 27, 36, 45,…
Học thuộc lòng bằng cách học vẹt là cách mà chúng ta hay áp dụng. Cứ đọc bằng miệng dõng dạc, liên tục, lặp đi lặp lại nhiều lần như trước giờ cũng là một cách phổ biến trong mọi lĩnh vực học thuộc, và với bảng cửu chương cũng vậy.
Hãy cùng với con bạn kiểm tra bằng cách: ví dụ, đặt câu hỏi cho con bạn: 2 x 2 bằng bao nhiêu? Hỏi một cách không theo thứ tự lần lượt, như cách trả bài để con có thể nhạy bén hơn. Vì học thuộc lòng mà còn áp dụng theo kiểu học vẹt này, thì muốn biết được kết quả, trẻ phải đọc lần lượt từ 2 x 1, rồi đến 2 x 2,… nếu muốn tính phép nhân 2 x 9. Hãy tích cực kiểm tra mức độ thuộc và sự nhạy bén của trẻ một cách thường xuyên nhé.
Trẻ lên 2, cũng là lúc chúng đang dần tiếp xúc với những kiến thức cao hơn, nhất là những phương pháp học thuộc lòng, không chỉ cho toán mà còn cho tất cả các môn. Bảng cửu chương này thật sự là kiến thức cơ bản nhất chúng ta đều coi nó thật đơn giản, vì chúng ta đã học và quá hiểu quy luật của nó. Còn trẻ học sinh thì mới chỉ thấy các con số mà thôi, ở độ tuổi này vẫn chưa thấy được sự liên quan nhiều giữa chúng, nên việc học bảng cửu chương là rất cần có sự đầu tư về mặt thời gian. Bạn không nên ép buộc, la mắng hay thúc ép trẻ phải học, vì điều đó không nên. Bạn phải là người cần giúp chúng nhiều hơn, tạo động lực và cảm giác hứng thú cho trẻ để học.
Nên duy trì mức độ học với trẻ khoảng từ 2 – 3 buổi thực hành, hỏi đáp mỗi ngày với thời lượng khoảng tầm 10 – 20 phút, có thể là xen kẽ chung với những phút giải lao để kéo dài thời gian luyện tập lên trong ngày, nhằm tăng sự hứng khởi và động lực để giúp trẻ ghi nhớ.
Lời bài hát là sự cảm thụ âm nhạc qua cách lắng nghe, giúp trẻ vừa thấy vừa nghe đi nghe lại, theo nhịp vui nhộn thì bất kì một kiến thức dù khó nuốt cỡ nào cũng có thể nhớ nhanh hơn, vừa giúp trẻ thư giãn vừa tiếp thu kiến thức nhanh chóng nên việc học bảng cửu chương qua các bài hát là một cách rất hay và hiệu quả. Vừa tạo sự hứng thú vừa tiếp thu kiến thức bổ ích.
Việc học thuộc bảng cửu chương bằng những bài hát không chỉ giúp cho trẻ dễ thuộc mà còn khiến chúng nhớ lâu nữa nhé. Ngoài ra, bạn có thể bật cho chúng nghe những bài hát hay về bảng cửu chương kết hợp với việc học sẽ càng hiệu quả hơn.
Với thời đại công nghệ 4.0, bạn có thể học bảng cửu chương thông qua các bài hát trên Youtube hoặc các bài học được công khai trên Google. Bạn chỉ cần lên Youtube và nhập tìm “trò chơi trốn tìm”, “những con số tung tăng”, “ô kìa anh bảy”, “đàn gà của em”,… là sẽ giúp trẻ nhanh chóng thuộc bảng cửu chương bạn nhé!
Chúng ta cũng có thể dùng những bảng cửu chương với hình dáng những con thú ngộ nghĩnh, đáng yêu để dạy trẻ học mà không khiến trẻ cảm thấy khô khan, chán nản và mệt mỏi
Bảng cửu chương chính là kiến thức nền tảng, cung cấp dữ liệu tiền đề cho con cái của chúng ta về sau. Việc học bảng cửu chương với độ tuổi lớp 2 sẽ còn khá nhiều khó khăn trong cách ghi nhớ. Nên nếu bạn đang vật vã với việc con bạn học bảng cửu chương thì trên đây chính là một vài cách hay. Hãy giúp trẻ học bảng cửu chương cùng với không khí của sự thích thú, cuốn hút chứ không phải là áp lực, khô khan và bị chèn ép.
