Ổ cứng là nơi lưu trữ dữ liệu quan trọng của máy tính. Việc kiểm tra ổ cứng sẽ giúp đánh giá được tình trạng hoạt động hiện tại của ổ cứng để sớm phát hiện những bất ổn và từ đó có biện pháp xử lý kịp thời, tránh hỏng ổ, dẫn đến mất dữ liệu. Vậy bạn đã biết cách kiểm tra ổ cứng chưa? Nếu chưa thì theo dõi ngay bài viết dưới đây nhé.
Như đã nói ở trên ổ cứng là nơi để lưu trữ những dữ liệu rất quan trọng trên máy tính. Hiện nay, có hai loại ổ cứng thông dụng đó là: SSD và HDD. HHD (Hard Disk Drive) là loại ổ cứng truyền thống, ở phần giữa ổ sẽ có một động cơ quay để đọc và ghi dữ liệu, dẫn đến tốc độ ổ cứng khá chậm. SSD (Solid State Drive) là ổ cứng ở thể rắn, ra đời sau và như là giải pháp để thay thế cho tốc độ chậm chạp của ổ cứng HDD truyền thống. Việc phân biệt được máy tính đang sử dụng loại ổ cứng nào sẽ giúp bạn có thể chủ động hơn trong khi sử dụng và đạt được hiệu quả sử dụng tốt nhất.
Dưới đây là một số cách kiểm tra ổ cứng bằng những lệnh sẵn có mà bạn có thể tham khảo để thực hiện kiểm tra định kỳ, đảm bảo ổ cứng hoạt động bình thường.
Ngày nay, ổ cứng truyền thống dần được thay thế bởi ổ SSD nhanh hơn, tuy nhiên chúng vẫn khá phổ biến và là một cách để lưu trữ thông tin không quá nặng với chi phí hợp lý. SSD sẽ có cơ chế hoạt động hơi khác so với HHD và chúng cũng không bao giờ cần phải chống phân mảnh nhưng đôi khi chúng vẫn cần được tối ưu hóa.
Còn với ổ cứng HHD khi bị chậm thì cần quan tâm xem nó có bị phân mảnh hay không, bằng cách: vào cửa sổ windows nhập defrag, tiếp đó truy cập vào Defragment and Optimise Drives, chọn ổ và vào Analyse. Nếu như bạn phát hiện ra ổ bị phân mảnh thì chọn Optimise cho ổ đó.
Bạn cũng có thể tối ưu hóa SSD bằng công cụ chống phân mảnh và tối ưu hóa của Windows 10, mặc dù trong Windows 10 sẽ tự động xử lý quá trình này cho bạn.
Hầu hết các nhà sản xuất ổ cứng sẽ cung cấp những công cụ miễn phí để theo dõi sức khỏe và hiệu suất của ổ cứng. Trước tiên, phải tìm được nhà sản xuất ổ cứng bằng cách: vào cửa sổ windows, nhập device manager rồi chọn Disk drives, sau đó copy số model của ổ cứng, vào google nhập số model và sẽ hiển thị tên nhà sản xuất ổ cứng.
Sau khi tra cứu tên nhà sản xuất xong thì bạn truy cập trang hỗ trợ của nhà sản xuất đó và tìm kiếm tiện ích ổ cứng của họ và tiến hành kiểm tra sức khỏe ổ cứng.
Với cách này thì trước tiên bạn mở cửa sổ Run bằng tổ hợp phím Windows R, sau đó nhập từ khóa cmd và bấm OK, khi đó cửa sổ Command Prompt sẽ xuất hiện.
Tại đây, tiến hành gõ lệnh wmic rồi Enter, tiếp theo gõ lệnh diskdrive get status và nhấn Enter. Nếu như dòng Ok xuất hiện thì tức là ổ cứng của bạn đang hoạt động tốt và ngược lại.
Sử dụng công cụ Check Disk trên windows
Với phương pháp này, tại File Explorer bạn bấm chuột phải vào ổ đĩa mà bạn đang muốn kiểm tra, rồi tiến hành chọn Properties.
Tại đây bạn chuyển sang tab Tools bấm check đối với windows 8 và 10, còn check now đối với windows 7.
Đối với windows 8 và 10, có thể sau khi bấm check nó sẽ thông báo “ we haven’t found any errors on this diver. You can still scan the drive for errors if you want” có nghĩa là không tìm thấy lỗi trên ổ cứng của bạn. Nhưng nếu muốn bạn vẫn có thể thực hiện quét thủ công bằng cách bấm vào Scan driver. Sau khi quét không thấy lỗi bạn chỉ cần bấm “ close” là xong.
Còn đối với Windows 7, bạn tiến hành nhấp chọn “Check now”, khi đó một hộp thoại cho phép bạn chọn một vài tùy chọn bổ sung sẽ xuất hiện, cụ thể đó là bạn có muốn sửa lỗi hệ thống file và quét tìm các bad sector tự động hay không? Nếu muốn thì tích chọn cả hai tùy chọn và sau đó bấm "Start".
Tuy nhiên, nếu bạn thêm quét sector thì việc kiểm tra ổ cứng có thể sẽ mất rất nhiều thời gian. Nếu chọn sửa lỗi hệ thống file hoặc quét các bad sector, Windows sẽ không thể quét khi ổ đĩa đang sử dụng. Khi đó bạn sẽ được chọn hủy quá trình quét hoặc lên lịch kiểm tra ổ đĩa vào lần tiếp theo bạn khởi động lại Windows.
Ngoài những cách kiểm tra ổ cứng nêu trên thì hiện nay cũng có rất nhiều phần mềm kiểm tra ổ cứng miễn phí giúp bạn có thể kiểm tra và chuẩn đoán được tình trạng sức khỏe hiện tại của ổ cứng một cách chính xác và nhanh chóng.
CrystalDiskInfo là phần mềm kiểm tra ổ cứng miễn phí, dễ dàng theo dõi tình trạng sức khỏe ổ cứng, mang lại kết quả nhanh chóng chỉ sau một cú click chuột. Bên cạnh đó CrystalDiskInfo còn đưa ra chính xác những thông tin liên quan đến ổ cứng như dung lượng, seri, model, thời gian hoạt động…Hơn thế nữa, CrystalDiskInfo còn có tính năng hiển thị thông tin SMART của ổ cứng, tự động phân tích và báo cáo thông tin thực tế của ổ cứng thông qua 35 đặc tính, đưa ra các thông báo kịp thời nếu như có dấu hiệu ổ cứng hỏng.
Sau khi cài đặt xong CrystalDiskInfo thì click vào phần mềm, chưa đến 1 giây phần mềm sẽ trả kết quả các thông số và tình trạng hiện tại của ổ cứng:
Dòng trên cùng của cửa sổ CrystalDiskInfo là Model và dung lượng ổ
Health Status: đây là tình trạng sức khỏe hiện tại của ổ cứng, nó sẽ hiển thị 4 màu sắc tương ứng với 4 tình trạng của ổ cứng:
Đối với ổ SSD “Health Status” ngoài chức năng hiển thị màu sắc nó còn hiển thị phần trăm sức khỏe của ổ cứng.
Temperature: phần này hiển thị nhiệt độ của ổ cứng hiện tại, bình thường ổ cứng có nhiệt độ dưới 49 độ C. Nếu trên 50 độ thì cần tìm ra nguyên nhân ổ cứng bị nóng và đưa ra phương pháp xử lý. Firmware: hiển thị thông số phiên bản firmware của ổ cứng, đây là phần mềm được nạp vào IC trên mạch ổ cứng giúp cho ổ cứng hoạt động khi có kết nối.
Phần mềm kiểm tra ổ cứng CrystalDiskInfo hiện đã có phiên bản tiếng việt. Nó không chỉ giúp bạn có thể kiểm tra được thông tin của một ổ cứng mà còn kiểm tra được tất cả các ổ cứng đang kết nối với máy tính.
Đây là phần mềm cũng có chứa các tính năng giúp bạn kiểm tra đầy đủ thông tin về ổ cứng như: model, hiệu năng, dung lượng, S.M.A.R.T…Ngoài ra Victoria còn là phần mềm test bad sector ổ cứng một lỗi phổ biến của ổ cứng sau thời gian dài sử dụng. Nó sẽ xác định được các sector bị lỗi, mỗi sector được đánh dấu theo hiệu năng hoạt động, từ đó có thể bỏ qua hoặc xóa, sửa lại khu vực tìm thấy sector bị lỗi.
Victoria có ưu điểm vượt trội hơn đó là có thể kiểm tra từng sector trên ổ cứng và đưa ra chính xác những sector bị lỗi. Do đó, thời gian test ổ cứng cũng sẽ lâu hơn.
Sau khi cài đặt phần mềm Victoria về máy tính thì tiến hành mở ứng dụng lên xuất hiện cửa sổ của phần mềm Victoria tại đây và chọn tab “Standard”. Bên phải cửa sổ sẽ hiện ra các ổ cứng đang kết nối với máy tính, nhấn chuột vào ổ cứng bạn muốn kiểm tra, khi đó sẽ xuất hiện các thông tin liên quan đến ổ cứng như: model, dung lượng, firmware, seri, bộ nhớ đệm, chuẩn giao tiếp….
Tiếp đó chọn Tab “ Test” và chọn “read”, “ “Ignore” để kiểm tra và tìm Bad sector. Ngoài ra, còn một số tùy chọn khác như: “Remap”: sửa bad sector, “Erase”: Xóa bad sector, “Restore”: khôi phục Sector đã xóa. Nhấn “Start” để bắt đầu kiểm tra bad sector toàn bộ ổ cứng.
Trong quá trình test bad thì sector nào bị lỗi phần mềm sẽ đánh dấu và hiển thị bằng màu sắc.
Có thể thấy rằng, với phần mềm kiểm tra ổ cứng Victoria bạn sẽ nhìn được chính xác số lượng sector tốt và xấu để kịp thời xử lý, tránh mất dữ liệu.
Đây là phần mềm kiểm tra ổ cứng được đánh giá là tốt nhất hiện nay, chỉ với một cú nhấp chuột thì tất cả thông số ổ cứng sẽ hiển thị, đồng thời nó cũng thông báo lỗi ổ cứng nếu có và hiệu suất hoạt động của ổ cứng sẽ được hiển thị bằng màu sắc khác nhau tương ứng với mức độ bệnh.
Hard disk Sentinel hỗ trợ kiểm tra cả ổ cứng HDD và SSD, giúp kiểm tra và phát hiện kịp thời những vấn đề liên quan đến lỗi ổ cứng, bảo vệ an toàn cho dữ liệu. Trước tiên bạn cũng cần phải cài đặt phần mềm và sau đó mở phần mềm lên.Tại cửa số ứng dụng, click chọn ổ cứng cần test ở phía bên trái. Khi đó, bạn sẽ biết được các thông số của ổ cứng như model, dung lượng, nhiệt độ, sức khỏe, hiệu suất …
Với những tính năng đã được nêu ở trên, phần mềm Hard disk Sentinel giúp cho người dùng cũng phần nào nắm bắt được tình trạng hiện tại của ổ cứng. Bên cạnh đó, phần mềm cũng có khả năng kiểm tra hiệu suất, tiếng ồn, cảnh báo, quản lý âm thanh, phân vùng ổ cứng, đồng hồ…
Bài viết trên đây tôi đã hướng dẫn bạn những cách kiểm tra ổ cứng nhanh chóng và chính xác nhất. Hy vọng với những cách trên sẽ giúp cho bạn tạo được thói quen kiểm tra ổ cứng thường xuyên, tránh những rủi ro mất dữ liệu quan trọng không đáng có có thể xảy ra trong quá trình sử dụng.
