Cá tháng Tư (ngày 1 tháng 4) vốn là ngày có thể thoải mái nói dối để trêu đùa mọi người mà không sợ bị ai giận hờn. Vậy trò đùa ngày cá bắt nguồn từ đâu, các phong tục độc đáo về ngày đặc biệt này là như thế nào? Hãy cùng DBK tìm hiểu qua bài viết sau cũng như điểm tên một số sự kiện troll ngày cá tháng Tư nổi tiếng trên thế giới nhé.
Ngày cá tháng tư (nhằm ngày 1 tháng 4 dương lịch) hằng năm được xem là ngày nói dối, ngày nói đùa, ngày hội vui vẻ của mọi người trên toàn thế giới. Vào ngày này, mọi người có thể bắt đầu các trò đùa tinh nghịch, hài hước và thậm chí còn trở thành phong tục không thể bỏ tại một số quốc gia khác nhau.
Pháp là đất nước khai sinh ra ngày cá tháng tư - hiện nay, đây đã trở thành truyền thống không thể thiếu của đất nước này. Dần dần, từ Pháp thì ngày này càng trở nên phổ biến và lan sang các nước Anh, Scotland,... và phổ biến trên cả thế giới.
Lịch sử bắt đầu từ thế kỷ 16 ở Pháp, khi đó năm mới được tính từ ngày 1 tháng 4 vì đây là ngày đầu tiên của mùa xuân năm mới. Cho đến năm 1582, Hoàng đế Charles IX mới ban sắc lệnh chuyển ngày đầu năm về ngày 1 tháng 1 hằng năm như hiện tại.
Tuy nhiên, thông tin ở thời điểm đó chủ yếu được đưa tiền bằng người đi bộ thông qua truyền miệng. Bởi vậy không phải tất cả mọi người dân trên toàn đất nước đều có thể nắm bắt được thông tin sự thay đổi đó. Bên cạnh đó, nhiều người không thích chấp nhận lịch mới này nên vẫn tiếp tục đón năm mới vào ngày 1 tháng 4.
Từ đó, một số người cho rằng đó là trò đùa ngớ ngẩn và gọi ngày 1 tháng 4 là “ngày nói dối”. Và theo lẽ đó, ngày “cá tháng tư” hay “ngày nói dối” bắt đầu ra đời.
.jpg)
Nhiều người thường nghĩ, không phải ý nghĩa quá sâu xa, cá tháng tư đơn giản được xem như là ngày con người có thể mang lại cho nhau tiếng cười sảng khoái. Là ngày mà chúng ta có thể đi troll, lừa mọi người bằng những trò đùa hoặc lời nói dối vô hại mà không sợ làm ai giận dỗi.
Thế nhưng tại một số quốc gia trên thế giới, ngày cá tháng tư có thể mang những ý nghĩa đặc biệt. Mỗi quốc gia đều tiếp nhận và phổ biến ngày nói dối theo những cách riêng để trở thành một ngày đặc biệt với gia đình, bạn bè.
Thay vì ngày 1 tháng 4, Mexico kỷ niệm ngày nói dối vào ngày 28 tháng 12 hàng năm. Tuy nhiên, ngày này tại đất nước này lại là một trong những ngày buồn nhất lịch sử. Đó là ngày mà hàng loạt trẻ em vô tội bị thảm sát dưới lệnh thời vua Herod. Bởi thế, cá tháng tư tại Mexico thường chỉ là những trò đùa theo tính chất nhẹ nhàng.
Ở Scotland lại có tới tận...2 ngày cá tháng tư. Ngày nói dối thứ 2 trong truyền thuyết cá tháng tư tại Scotland được gọi là “ngày vuốt đuôi” dành để trêu ghẹo sau lưng người khác. Ngày này được xem là ngày phát sinh của trò đùa “hãy đá tôi một phát”. Và dĩ nhiên, những người bị troll, bị lừa thì được gọi là “gowk” (kẻ ngốc).
Tại vương quốc Anh, nạn nhân của những trò đùa ngày nói dối được gọi là “April Fool”. Bắt đầu từ những năm 50 của thế kỷ XX, một nghiên cứu của văn học dân gian Inoa và Peter Opie ở Anh và các quốc gia có nguồn gốc từ Anh đã được ra đời. Nghiên cứu cho rằng các trò đùa sẽ chấm dứt vào buổi trưa của ngày nói dối, những người tham gia trò đùa sau buổi trưa sẽ được xem như những kẻ ngốc.
.jpg)
Pháp vốn dĩ là nơi bắt nguồn của ngày đặc biệt này. Những người Pháp bị lừa sẽ được gọi là Poissons D'Avril có nghĩa là những con Cá tháng Tư. Có lẽ cũng bởi thế, ngày 1 tháng 4 mới có tên gọi là ngày cá tháng tư như hiện nay.
Tại Romania, một trò đùa ngày cá tháng tư được tiết lộ bằng cách hét lên "Păcăleală de 1 Aprilie!" (nghĩa là chơi khăm ngày Cá tháng Tư) với người đối diện. Và người bị lừa khi đó sẽ bị gọi là "kẻ ngốc tháng tư".
Dù cá tháng tư là một ngày đặc biệt phổ biến, tuy nhiên không phải lúc nào mọi người cũng đều cảnh giác. Bởi vậy, đôi khi người ta bị rơi vào những “cái bẫy” mà chính họ không nhận ra. Với sự xuất hiện của dịch vụ internet với sự phổ biến trên toàn cầu, những trò lừa cá tháng tư có thể xuất hiện và lừa số đông khán giả hơn bao giờ hết.
Hãy cùng điểm tên một số cú lừa lịch sử sau đây:
Năm 1957, đài BBC đã tạo nên một cú lừa lịch sử với tên gọi “Mùa thu hoạch mì ống Thụy Sĩ” (Swiss Spaghetti Harvest). Họ cho phát sóng một bộ phim giả cảnh của những người nông dân Thụy Sĩ đang thu hoạch mì ống (Spaghetti) tươi ngon từ những cành cây trong mảnh nông trại của họ. Khi này, nhiều người thực sự bất ngờ và đã tin vào khoảnh khắc đó. Đài BBC sau đó đã được một phen tràn ngập bởi những yêu cầu để hỏi mua một "cây spaghetti" như thế. Vào ngày hôm sau, nhà đài đã lên tiếng đính chính rằng đây chỉ là một trò đùa để hưởng ứng ngày cá tháng tư của thế giới.
.jpg)
Một lần trong cuộc phỏng vấn của đài phát thanh BBC Radio 2 diễn ra vào ngày cá tháng tư năm 1976, Patrick Moore - một nhà thiên văn học lỗi lạc đã được phong tước hiệp sĩ người đã phát ra một thông báo. Ông cho biết rằng vào đúng 9h47p theo giờ địa phương sẽ có sự kiện thiên văn học xuất hiện một lần trong đời. Và khán thính giả có thể trải nghiệm sự kiện đặc biệt này ngay tại nhà: Ngày mà sao Diêm Vương sẽ ở vị trí ngay phía sau sao Mộc và cùng thẳng hàng với Trái Đất. Nhiều người đã lựa chọn tin tưởng thông báo này, tuy nhiên không phải ai cũng có một trải nghiệm thú vị. Một người đã giận dữ gọi đến đài phát thanh BBC để than phiền rằng tốc độ bay lên khỏi mặt đất của ông này quá nhanh, khiến ông bị va đầu vào trần nhà, và ông ta đòi BBC bồi thường.
Trong một cuộc phỏng vấn khác vào năm 1980, BBC đưa tin rằng đồng hồ Big Ben sẽ chuyển sang chế độ đồng hồ điện tử và đất nước Anh sẽ sớm lắp bảng hiện số mới thay cho mặt đồng hồ cũ. Tin tức này lập tức gây chấn động toàn thể nước Anh, bởi đồng hồ Big Ben vốn được xem là thứ gắn liền với lịch sử phát triển của đất nước này. Nhiều thính giả bức xúc thậm chí đã giận giữ gọi điện đến BBC để yêu cầu hủy bỏ hành động này. Nhưng sau đó họ nhận ra đây chỉ là một trò đùa vào ngày cá tháng tư.
Tiếp tục vào ngày 1 tháng 4 năm 2008, kênh BBC phát một đoạn video về hình ảnh bầy chim cánh cụt biết bay và họ khẳng định rằng loài chim cánh cụt này được phát hiện tại Đảo King George gần Nam Cực. Đoạn video chỉ sau 1 ngày phát sóng đã thu hút được hơn 100.000 lượt xem. Nhưng thực chất, đây chỉ là video mô phỏng mà các nhà làm phim đã sử dụng hình ảnh của những loài chim trông giống chim cánh cụt để lừa mọi người về một loài vật mới được phát hiện.
Năm 2986, báo Le Parisien của Pháp đã khiến người dân cả nước được một phen chao đảo hoảng hồn vì tung ra thông tin chính phủ Pháp quyết định dỡ bỏ tháp Eiffel - tòa tháp lịch sử biểu tượng của đất nước này. Thông báo nói rằng, sau khi dỡ bỏ thì tháp sẽ được chuyển đến và dựng lại tại công viên Disneyland. Thay thế cho chỗ của tháp Eiffel hiện tại sẽ là sân vận động dành cho Thế vận hội. Nhưng thực chất đây chỉ là một trò đùa!
.jpg)
Vào ngày cá tháng tư, tổ chức quyền động vật PETA đã công bố kết quả nghiên cứu mới với công nghệ có thể giúp ngụy trang cho các chú hươu. Công bố này chỉ ra rằng, các bước công nghệ bao gồm: bắn thuốc mê vào hươu sau đó sơn lên người chúng một loại sơn đặc biệt không phai màu, giúp chúng có thể “hòa mình” vào thiên nhiên mà không bị phát hiện. Nhiều người những tin đó là sự thật cho đến tận cuối ngày, PETA đã gỡ bỏ bài báo và đính chính rằng đây chỉ là một trò đùa troll vui vẻ với dòng ngắn gọn “bạn có biết hôm nay là ngày gì không?”.
Chuyện đùa như mà mọi người đã tưởng thật. Vào ngày nói dối năm 2016, kênh tin tức bóng đá trực tuyến mang tên Goal.com đã đưa tin rằng tiền đạo câu lạc bộ Barcelona Lionel Messi - một trong những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới. Goal.com nói rằng Messi đã hoàn thành và thỏa thuận ký hợp đồng với câu lạc bộ Real Madrid với mức lương 500 triệu €. Ngay sau đó, người ta mới nhận ra rằng tên của phóng viên này là "Lirpa Loof", viết ngược lại của từ "April Fool".
.jpg)
Cá tháng tư vui thật đấy nhưng đôi khi con người lại vì ngày này mà bị kéo vào một số rắc rối không hề nhỏ. Người phải sống ẩn danh cả đời chỉ vì một câu nói “lãnh đạo chết”. Người khiến cả thành phố bị rơi vào khủng hoảng vì thực sự tin rằng có sự xuất hiện của người ngoài hành tinh tại đây. Sau đây là một số trò đùa vô thưởng vô phạt nhưng lại mang tới hậu quả nghiêm trọng.
Ngày cá tháng tư 1 tháng 4 của năm 1986, một đài phát thanh của Israel đưa ra thông báo rằng nhà lãnh đạo Liban - ông Nabih Berri đã bị giết. Israel và Liban vốn có nhiều xung đột chính trị nhạy cảm mà ông Nabih Berri lại là người có sức ảnh hưởng lớn nhất chính phủ Liban lúc bấy giờ. Ngay khi tin tức vừa được tung ra, dân chúng của Israel và Liban hoàn toàn rơi vào khủng hoảng.
Thông tin được bắt nguồn từ một sĩ quan tình báo Israel chuyển tới đài phát thanh quốc gia và báo cho cả Bộ trưởng Quốc phòng Israel - ông Yitzhak Rabin. Người đứng đầu bị giết quả là một tin tức khổng lồ. Cảnh sát và quân đội quốc phòng nhanh chóng vào cuộc và điều tra được đây chỉ là tin tức giả mạo.
.jpg)
Nhận ra trò đùa quá đáng của mình, các đài phát thanh của Liban và Israel nhanh chóng rút lại thông báo của mình và đưa ra lời xin lỗi một cách khẩn cầu.
Thế nhưng, theo Los Angeles Times, người sĩ quan tình báo phát tán thông tin này sau đó đã bị tòa án quân sự truy tố và phải sống cuộc đời ẩn danh vì hành vi của mình. Cho tới nay, người ta vẫn không biết số phận của anh ra sao nhưng trò đùa ngày cá tháng tư rằng “lãnh đạo đã chết” chắc chắn đã khiến anh ta phải gánh một hậu quả không hề nhỏ.
Tương tự như câu chuyện trên, nói đùa rằng một người đang sống đã chết chắc chắn sẽ không mang tới tiếng cười, ngay cả khi đó là ngày cá tháng tư đi chăng nữa.
Vào ngày 1 tháng 4 năm 1986, hai MC của chương trình phát thanh Opie và Anthony là Gregg "Opie" Hughes và Anthony Cumia đã nói đùa rằng Menino - thứ trưởng thứ 53 của Massachusetts, Hoa Kỳ đã bị mưu sát.
Khi tin tức được phát sóng, ông Thomas Menino đang ở trên một chuyến bay nên chưa xác minh được. Hai MC này còn liên tục đưa ra các thông tin tưởng như là thật để khiến toàn dân Boston tin rằng ông thị trưởng đã bị giết và bày tỏ lòng thương xót với ông.
Ngay khi vừa đáp máy bay và nghe được thông tin cái chết của mình tràn ngập mọi nơi, ông Menino lập tức nổi cơn thịnh nộ. Menino yêu cầu Ủy ban Truyền thông Liên bang lập hình phạt đài phát thanh dù đài phát thanh đã nhanh chóng đưa ra lời xin lỗi nhưng ông không chấp nhận. Hậu quả là giám đốc sản xuất chương trình, hai MC Opie và Anthony bị sa thải, chương trình cũng bị ngưng phát sóng từ thời điểm đó.
.jpg)
Bang Massachusetts của Mỹ vốn là nơi không có một ngọn núi lửa nào. Nhưng nếu thông tin này được công bố trên đài phát thanh uy tín hàng đầu thì liệu người dân có tin hay không!
Ngày cá tháng tư năm 1980, một kênh truyền hình nổi tiếng ở Boston là WNAC-TV đã phát sóng một bản tin nói rằng ngọn đồi Great Blue Hill quanh năm phủ xanh bóng cây ở Milton (Massachusetts, Mỹ) đã ...biến thành núi lửa. Bởi đây vốn dĩ là đài uy tín nên người dân Boston lập tức tin là đúng và lao đi mua sắm tích trữ và thu dọn đồ đạc để di tán. Thậm chí đường dây nóng của cảnh sát địa phương còn liên tục bị làm phiền bởi các thông tin về việc di tản khẩn cấp. Trò đùa này thực sự không vui và nó đã khiến nhà sản xuất của của chương trình - Homer Cilley - bị sa thải ngay lập tức vì "đưa tin sai sự thật".
.jpg)
Trò đùa được bắt đầu khi chính trị gia Tom Moore đưa ra một nhận định đánh giá cao về Albert DeSalvo - vốn là một tên tội phạm. Ngày cá tháng tư của năm 1971, ông đã cảm ơn tên tội phạm này vì đã thực hiện "công việc tiên phong trong kiểm soát dân số".
Thậm chí, có cả văn bản nghị quyết chú thích rõ về "sự cống hiến tận tâm của người đàn ông lương thiện cho công việc của mình đã giúp những con người cô đơn, yếu đuối trên toàn quốc biết quan tâm tới tương lai của họ hơn. Anh được chính quyền bang Massachusetts công nhận, vinh danh về hoạt động được chú ý và các kỹ thuật độc đáo liên quan đến kiểm soát dân số và tâm lý học ứng dụng".
Thế nhưng Albert DeSalvo là kẻ tội phạm được mệnh danh là “sát thủ bóp cổ Boston”, hắn ta có liên quan trực tiếp đến cái chết của 13 người phụ nữ và nhiều vụ án bí ẩn khác không khiến người ta khỏi giật mình.
Trò đùa của ông Tom Moore nhanh chóng được giải quyết nhưng đã để lại hậu quả không lường trước được. Bởi nó thu hút sự chú ý của toàn thế giới vào thời điểm đó khiến tất cả mọi người đều tức giận và dẫn đến ảnh hưởng sự nghiệp chính trị của ông.
Vào ngày nói dối năm 2010, tờ Al Ghad của Jordan đăng thông báo tuyên bố một UFO đã hạ cánh gần thị trấn Jafr. Thông tin cho rằng các "sinh vật ngoài Trái đất" này cao tới 3m và sự xuất hiện của chúng khiến tất cả các phương tiện liên lạc đều bị vô hiệu hóa.
Toàn thể đất nước khi đó bị rơi vào trạng thái hoảng loạn, người người bỏ việc, bỏ nhà để tìm cách sơ tán tháo chạy. Thậm chí thị trưởng của Jafar, ông Mohammed Meilhan liền thông báo cho các cơ quan an ninh và chuẩn bị đưa ra lệnh di tản toàn bộ 13.000 cư dân của thị trấn.
Nhận biết được tính nghiêm trọng của sự việc, các phóng viên của tờ Al Ghad đã nhanh chóng đưa ra lời xin lỗi công khai. Nhưng rốt cục họ vẫn phải đối mặt với một vụ kiện không hề nhỏ.
.jpg)
Bài viết trên đã thống kê toàn bộ thông tin, nguồn gốc và một số sự kiện ngày cá tháng tư được “đi vào lịch sử”. Nói tóm lại, cá tháng tư đơn giản là ngày đem đến tiếng cười cho người người, nhà nhà miễn là bạn đừng quá lạm dụng các trò đùa quá đáng. Chúc bạn có một ngày nói dối thật vui vẻ!
