Búa thủy lực là một trong những thiết bị quen thuộc, giữ vai trò đắc lực trong quá trình thực hiện các công trình xây dựng. Vậy đây là thiết bị gì và cấu tạo, nguyên lý hoạt động, cách bảo dưỡng búa thủy lực ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Búa thủy lực là công cụ hữu hiệu trong việc phá các loại vật liệu cứng như: đá, bê tông. Với khả năng xử lý nhanh gọn các khối đá, bê tông vững chắc, loại búa này giúp tăng hiệu suất công việc, tiết kiệm thời gian thi công, từ đó góp phần thúc đẩy nhanh hơn tiến độ của các công trình.
Phạm vi hoạt động của búa thủy lực hoặc búa rung thủy lực gồm: đóng cọc xi măng, có thép, cọc đường sắt, phá dỡ, cải tạo các công trình. Ngoài ra, búa đóng cọc thủy lực còn được đảm nhiệm việc đóng cọc, làm nền - móng của các công trình. Mặc dù có sức mạnh phá dỡ các khối vật liệu cứng nhưng búa thủy lực lại không gây ảnh hưởng xấu tới chất lượng của các công trình bất kể nó hoạt động gần và thường xuyên tại công trình đó.
Búa thủy lực gồm 3 bộ phận chính, bao gồm: bộ phận đầu, bộ phận xylanh và bộ phận sau. Trong đó, từng bộ phận cấu tạo có đặc điểm như sau:
Bộ phận đầu trước là bộ phận trực tiếp chạm vào phần tiếp xúc làm việc của búa. Phần này được thiết kế lớp vỏ dạng hộp nhằm tránh bị mòn trong quá trình sử dụng, đồng thời đảm bảo tuổi thọ cho búa. Cũng tại bộ phận này, piston sẽ được kết nối với cái đinh của búa đập thủy lực. Phần đinh búa này là bộ phận được thường xuyên được thay thế; đồng thời nó được cố định bởi hai phần khác gồm chốt búa và ống lót búa.
Bộ phận đằng sau của búa thủy lực chính là một kho lưu trữ Nito, góp phần vào hoạt động của búa. Trong điều kiện áp suất cao khi làm việc, khi hành trình của piston quay lại, buồng Nito này giữ vai trò như một bộ phận giảm xóc. Khi piston đi xuống, buồng Nito này giữ vai trò như một chất tăng cường tác động của búa.
Đây chính là bộ phận chính trong cấu tạo của búa phá đá thủy lực. Trong xi lanh của búa các bộ phận: van điều khiển, piston và xi lanh.
Trong quá trình hoạt động của búa đập đá thủy lực, chỉ có hai bộ phận gồm: Van điều khiển và Piston chuyển động. Theo đó, van đóng vai trò điều khiển hướng di chuyển của dầu còn Piston đóng vai trò di chuyển lên - xuống để chạm vào các chi tiết, từ đó kích hoạt hoạt động của búa. Bên cạnh đó, tại bộ phận xi lanh của búa còn tồn tại một bộ Gioăng phớt bên trong giúp dầu không bị rò rỉ ra ngoài.
Tuy nhiên, trên đây chỉ là ba bộ phận chính của búa thủy lực. Ngoài các bộ phận chính này còn có rất nhiều phụ kiện đi kèm để có thể vận hành một cách trơn tru, hiệu quả nhất.
Búa thủy lực là một trong những thiết bị quan trọng và phổ biến trong ngành xây dựng, ảnh hưởng trực tiếp tới tiến độ công trình cũng như sự an toàn của người trực tiếp điều khiển, thi công tại công trình. Chính vì vậy, búa cần được kiểm tra định kỳ về mặt kỹ thuật, bảo dưỡng.
Búa thủy lực cần có dầu để bôi trơn và đảm bảo quá trình vận hành. Dầu phải đủ độ ấm, tạo ra độ nhớt cần thiết cung cấp tới các bộ phận trong quá trình búa hoạt động. Đảm bảo được điều này thì các bộ phận như gioăng, phốt làm kín sẽ đạt độ bền cao hơn.
Tùy theo tính chất và yêu cầu công trình thực tế, bạn cần chọn lựa búa phá đá thủy lực các cỡ sao cho phù hợp nhằm đáp ứng thời gian, hiệu suất công việc. Trong điều kiện thời gian hạn chế, vật liệu cần phá có có khối lượng lớn, cứng và dày, bạn nên chọn búa đủ lớn.
Do đặc thù công việc, bạn cần kiểm tra các vết nứt hoặc các phần bề mặt bị mài mòn nhiều của búa hàng tuần. Việc kiểm tra này sẽ giúp bạn có thao tác xử lý kịp thời, vừa đảm bảo độ bền cho toàn bộ búa thủy lực phá đá, vừa đảm bảo an toàn cho người vận hành và người xung quanh. Đồng thời, sau mỗi 1 tháng vận hành, người vận hành cần tiến hành kiểm tra các ắc búa - phần nối với máy đào để đảm bảo độ an toàn.
Để đảm bảo độ bền của búa phá đá, ngoài việc duy trì chế độ kiểm tra, bảo dưỡng thường xuyên, người vận hành cần tuân thủ các nguyên tắc hoạt động của loại thiết bị này trong quá trình thực hiện công việc.
Khi cần xử lý bất kỳ loại vật liệu nào, đầu tiên, bạn cần đặt mũi búa thủy lực vào đúng điểm cần phá vỡ, mũi búa sẽ được đặt từ bên ngoài và phá dần từ ngoài vào trong. Thời gian cho mỗi lần phá dỡ chỉ dài khoảng 30 giây đổ lại. Trong trường hợp khối vật liệu cứng chưa thể vỡ, người vận hành cần đổi vị trí phá dỡ thay vì cố định ở vị trí cũ.
Để việc đập, phá dỡ vật liệu đạt hiệu quả nhanh, gọn, người vận hành cần xem xét địa hình và chọn góc hợp lý. Thông thường, góc đặt búa hợp lý nhất là 90 độ. Nếu góc đặt búa không hợp lý rất dễ dẫn tới tình trạng mũi búa bị hỏng hóc, thậm chí bị gãy do búa bị trượt dài trên mặt phiến vật liệu cứng.
Việc đập mũi búa vào lòng đất khiến cho bụi bẩn không thể trôi ra ngoài, làm giảm sức mạnh, hiệu suất của búa. Đồng thời, nó cũng tác động tới độ nghiêng của búa, làm giảm độ chính xác của búa khi làm việc.
Trên thực tế, búa thủy lực và búa tạ có cấu tạo khác nhau, vì vậy, cách sử dụng cũng khác nhau. Nếu bạn sử dụng búa giống như búa tạ sẽ gây giảm tuổi thọ của búa cũng như giảm chất lượng vận hành của thiết bị này.
Thiết bị này rất có thể sẽ bị mòn một số bộ phận, thậm chí bị gãy mũi búa nếu sử dụng không đúng cách. Người vận hành nên xác định đúng vị trí, điều khiển búa sao cho tác động trực tiếp tới vật liệu cần phá dỡ và dừng hoạt động của búa ngay khi đã phá vỡ được vật liệu.
Với thiết kế của mình, loại búa này chỉ chuyên dùng để đập vật liệu cứng. Chính vì vậy, việc sử dụng loại búa này để di chuyển, đẩy, thay đổi vị trí của vật liệu sẽ gây hại cho thiết bị.
Như đã nói ở trên, thiết bị này chỉ được thiết kế cho mục đích đập vật liệu cứng, do đó, không nên sử dụng búa thủy lực làm đòn bẩy. Việc gây tác động lực lên mũi búa khi biến chúng thành đòn bẩy rất dễ làm gãy lưỡi búa.
Đây là một trong số những nguyên tắc rất quan trọng bạn cần lưu ý nếu không muốn búa bị hỏng. Khi bạn dùng búa trong nước, sin-phớt trong búa sẽ bị hư hỏng do nước bị tràn vào buồng Piston và mũi búa gây ra một áp lực lớn.Thêm vào đó, việc nước bị tràn vào sẽ làm ảnh hưởng tới dầu nhớt bôi trơn các bộ phận của búa. Khi dầu nhớt bị giảm chất lượng, kết hợp với nước, các chi tiết bên trong búa rất dễ bị ăn mòn, rỉ sét dẫn tới hư hỏng nghiêm trọng.
Trong bài viết trên đây, chúng tôi đã chia sẻ những thông tin cơ bản về búa thủy lực - một thiết bị hữu hiệu trong việc đập đá cũng như các vật liệu cứng trong ngành xây dựng. Hy vọng với những thông tin này, bạn sẽ có thêm hiểu biết về thiết bị này và có thể đảm bảo độ bền cho búa nếu bạn là người vận hành trực tiếp.
